Döşemeden Perdeye Yük Aktarımı: Bağlantı Donatısı Hesabı ve Kritik Hatalar

Deprem güvenliği için tasarlanan betonarme yapılarda, perde duvarların varlığı tek başına yeterli değildir. İnşaat Mühendisi Ahmet Çelikkollu, perde duvarların deprem yüklerini kirişlerden değil, doğrudan döşemelerden aldığını vurguluyor. Eğer döşeme ile perde arasındaki "bağlantı donatısı" yetersizse veya hatalı uygulanmışsa, yük aktarımı gerçekleşmez ve perde duvar işlevsiz kalır.

Sayısal Örnek: Yük Aktarımı Nasıl Hesaplanır?

Yapısal analiz programlarından alınan ham sonuçlar, bağlantı donatısı hesabı için doğrudan kullanılmamalıdır. Örneğin, bir katın döşemesinden perdeye aktarılan kesme kuvveti farkının 19,5 ton olduğunu varsayalım. Çelikkollu, güvenli bir tasarım için bu değerin Dayanım Fazlalığı Katsayısı (D=2,5) ile çarpılması gerektiğini belirtiyor.

Bu hesaplama mantığı, Resibu Akademi bünyesindeki teknik eğitimlerde de sıkça vurgulandığı üzere, malzemenin (çelik ve beton) sahadaki gerçek dayanımının hesap değerinden yüksek olabileceği gerçeğine dayanır.

• Hesaplanan Yük: 19,5 ton×2,5=47,5 ton.

• Gerekli Donatı: 4 metrelik bir perde ve C30/B420C malzeme için yapılan hesapta, yaklaşık 7 adet ϕ16 donatıya ihtiyaç duyulur. Bu da perde boyunca yaklaşık 57 cm arayla bir bağlantı donatısı atılması demektir.

Kritik Uygulama Hataları: Boşluk ve Aderans

Perde duvarların olduğu bölgelerde, döşemelerde kesinlikle tesisat veya havalandırma boşluğu bırakılmamalıdır. Bu tür boşluklar yük aktarımını kesintiye uğratır. Ayrıca donatının aderans boyu (Lb​) hem perde içinde hem de döşeme içinde (örnekte toplam 110 cm) sağlanmalıdır.

Mühendisler, projelerinde bu detayları kontrol ederken Betonarme Statik Proje Tasarımında Ustalık Seviyesi gibi ileri düzey kaynaklardan faydalanarak donatının döşemenin üstüne değil, basınç bloğundan faydalanmak adına orta-alt bölgesine yerleştirilmesine dikkat etmelidir. Sektördeki güncel yönetmelikler ve pratik araçlar için Resibu Hesaplamalar sayfasını inceleyebilirsiniz.