Zaman zaman görüyoruz. Egilme donatisi çok fazla oldugunda(ozellikle mesnetlerde) yada kesme donatisi(etriyeler mesela) cok fazla ve sık oldugunda tasarımcılar hemen ilgili kirislerin rijitlikleri ile oynama yoluna gidiyorlar yani azaltiyorlar ve "catlamış kesit" aldıklarinı iddia ederek kesitleri uygun hale getiriyorlar, kirislerde "kurtarmayan" kesitleri "kurtarir" hale getiriyorlar. Bu yanlış ve tehlikeli. Aslinda betonarme bir kesitte tek bir sabit egilme kesit rijitliginden bahsedemeyiz. Depremden önce, depremde, depremden sonra surekli degisen oynak bir rijitlik vardir. Daha basit anlasilsin diye soyluyorum, kılcal bir beton catlagindaki egilme rijitligi azalişı farklı, 0.2 mm catlakta egilme rijitligi farkli, birden fazla catlaklarda bile egilme rijitligi farklidir. Anlaşılacagi uzere tasarimci kafasina gore rijitlik azaltamaz. Bu yuzdendir ki TBDY2018 TABLO 4.2 de kesitlerin rijitlik azaltmalari tasarimcilara verilmistir. TABLO 4.2 bildiginiz catlamış kesit rijitligidir. Tablo 4.2 egilmede incelendiginde bag kirislerinin etkin kesit rijitliginin 0.15 ile carpilmasi gerektigini gorursunuz. Yani iki perde kolu arasindaki nispeten kisa kirisin rijitliginin ancak yuzde 15 ini hesaplarda kullanabilirsiniz. yuzde 85'i ise iki perde kolu arasindaki bu kirisin kesinlikle catlayacagi kabulu ile yok olmustur. Yani iki perde kolu arasindaki kisa kirisin egilme rijitligi zaten (0.15 x E x I ) olarak hesaba girer. Tablo 4.2 de cerceve kirisinin egilmede catlamis kesit kabulune bakarsaniz 0.35 gorursunuz. Evet her cerceve kirisi gibi buda catlayacaktir ama iki perde arasindaki kiris kadar catlamasi beklenmez. Bu yuzdendir ki cerceve kirislerinde de catlamis kesit rijitligi olarak (0.35 x E x I) degeri alinir. Dikkat ederseniz degerler dusüktur ana mantiklidir. Betondaki basit bir catlagin egilme rijitligini yuzde 50 azalttigi dusunulurse bu etkin kesit rijitligi dedigimiz catlamis kesit degerlerinin makul oldugunu gorursünüz. Tasarimlarda tum ekemanlarda tablo 4.2 deki catlamis kesit rijitliklerinin kullanilması zorunludur Bu rijitlikler bildiginiz uzere kuvvet akimini degistirir. Eger siz tam catlamis kesit kabulu yapip 0.15 degerini sifira indirseydiniz yani (0 x E x I ) olsaydi o kesitte moment olusmayacaktir ve diger kesitlere o moment kayacaktir. Dolayisiyla kesit rijitlikleri kuvvet dagiliminda etkendir. Siz yonetmelik harici bir takim rijitlikleri dusururseniz, etriye az ciksin, mesnet donatisi az cıksin diye, kuvvetlerin olmamasi gerekli yerlere dagitmis olursunuz, kuvvet olusan yerde olusmamis hale getirebilirsiniz. Bu yuzden bilincsiz ve yonetmelik harici "ben catlamis kesit rijitligi aliyorum diye rijitlikleri azaltmamak gerekir. Yonetmelik bunu zaten dusunmektedir. Proje denetcileride raporlari iyi kontrol etmeli ozellikle kisa kirislerin etriye sorununu asmak icin tasarimcilarin rijitligi yonetmelik harici azaltmasina izin vermemelidir. Bu hayati bir sorundur.